بیش از ده هزار گونه از مهره داران در معرض تهدید انقراض هستند
بر اساس داده های فهرست قرمز اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) از گونه های در معرض تهدید، بیش از ده هزار گونه از مهره داران در معرض تهدید انقراض هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، بر اساس داده های فهرست قرمز اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) از گونه های در معرض تهدید، بیش از ده هزار گونه از مهره داران در معرض تهدید انقراض هستند، تداوم از دست دادن گونه ها، زیستگاه ها و اکوسیستم ها نیز تمام حیات روی زمین از جمله ما را تهدید می کند.
مردم در همه جا برای برآوردن همه نیازهای خود از غذا گرفته تا سوخت، دارو، مسکن و پوشاک به منابع مبتنی بر تنوع زیستی و حیات وحش متکی هستند. میلیون ها نفر نیز به طبیعت به عنوان منبع امرار معاش و فرصت های اقتصادی خود متکی می باشند. بنابراین، ضروری برای معکوس کردن سرنوشت حیاتی ترین گونه های در خطر انقراض، حمایت از احیای زیستگاه ها و اکوسیستم های آنها و ترویج استفاده پایدار از آنها توسط بشر به شدت مورد نیاز است.
در حال حاضر بیش از 41 درصد از دوزیستان، 26 درصد از پستانداران، 21 درصد از خزندگان و 13 درصد از پرندگان جهان در معرض تهدید انقراض هستند. در جدید ترین آمار تعداد گونه های در معرض تهدید کشورمان نیز 75 گونه مهره دار (پستانداران 18گونه-پرندگان29گونه-دوزیستان4گونه-خزندگان16 گونه) در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت به ثبت رسیده است.
تعداد مهره داران ایران در رده های پستانداران 198 گونه، پرندگان 559 گونه، خزندگان 242 گونه و دوزیستان 25 گونه( مجموعاً 1023 گونه)، 274 گونه تائید شده ماهیان(297) آب های داخلی و 975 گونه ماهیان آبهای دریائی (ماهی ها کوسه ها و سفره ماهیان) به ثبت رسیده است.البته این فهرست با توجه به مطالعات ژنتیکی و میدانی دست خوش تغییرات است.
اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) بهعنوان بزرگترین و متنوعترین شبکه زیستمحیطی جهان در سال 1948 آغاز به کارکرد و متشکل از اعضای دولتی و غیردولتی است. مأموریت این اتحادیه تشویق، همراهی و تأثیرگذاری بر کارشناسان در سراسر جهان برای حفاظت از یکپارچگی و تنوع طبیعت و نیز اطمینان از این است که استفاده از منابع طبیعی بهصورت عادلانه و پایدار و ازنظر بومشناختی انجام میگیرد. دیدگاه این اتحادیه نیز جهانی است که به طبیعت ارزش قائل شده و از آن حفاظت میکند. این اتحادیه هر ساله با ارزیابی گونه ها بر اساس داده های زیستگاهی و جمعیتی گونه های در معرض تهدید جهان در رده های مختلف را معرفی می کند.
امروزه گونه ها و زیستگاه های آنها تحت تاثیر عوامل تهدید کننده متعددی قرار دارند که هم به صورت انفرادی و هم تجمعی بر روی گونه ها و زیستگاه های آنها تاثیر گذاشته و روند جمعیتی بسیاری از گونه ها را کاهشی کرده است. صندوق جهانی حیات وحش (WWF)مهم ترین عوامل محرکه این تهدیدات در آسیا در سال 2020 را به تفکیک زیر طبقه بندی نموده است:
1. تغییر کاربری اراضی شامل تخریب و از بین رفتن زیستگاه ها
2. برداشت بیش از حد از گونه ها
3. معرفی گونه های بیگانه
4. انواع آلودگی ها
5. تغیرات اقلیمی
علاج این شرایط و واقعیت تلخ اوضاع نامناسب گونه ها جریان سازی حفاظت و رفتار صحیح در سطح جامعه، مشارکت همگانی، توجه به ارزش های علمی، کارکردی، اقتصادی، فرهنگی، زیبائی شناختی و ذاتی گونه ها است. گونه های کلیدی مثل گربه سانان بزرگ، خرس ها، تمساح، کوسه ها نقش های عملکردی قابل توجهی دارند که منجر به حفظ و کارکرد صحیح اکوسیستم ها می شود و خدمات زیست بومی که این اکوسیستم ها مثل کنترل گونه های مزاحم، کنترل سیلاب، جذب کربن، کنترل بیماری، تلطیف هوا، تامین غذا و مایحتاج ما و غیره، همه و همه در رفاه و سلامت جوامع انسانی نقش تعیین کننده دارند. ادامه حیات ما منوط به حفظ و حراست از گونه ها و اکوسیستم ها است و ادامه روند کنونی ما را دچار چالش های بیشتر کرده و گونه های بیشتری را از دست خواهیم داد.